«Қоғамдық тәртіп негіздері» пікірталас практикумы. Дискуссионный практикум «Основы общественного порядка»
2021 жылдың 27 қазанында тарих пәнінің мұғалімі Атеева Ж.Т. 11 «Г», 11 «Д» сыныптарында «Қоғамдық тәртіп негіздері» атты пікірталас практикумын өткізді.
Бұл шараның мақсаты:
• Оқушылардың міндетсіз құқықтардың және құқықсыз міндеттердің жоқтығы туралы түсініктерін қалыптастыру;
• оқушылардың танымдық белсенділігін дамыту;
• балалардың құқықтық мәдениеті мен құқықтық санасын қалыптастыру.
• жоғары сынып оқушыларымен сыбайлас жемқорлықпен күрес мәселесі және оның алдын алу әдістері туралы әңгімелесу;
• студенттердің құқықтық санасын тәрбиелеу және құқықтық мәдениетін арттыру;
• белсенді азаматтық ұстанымды дамыту
Шараға 9-11 сынып оқушылары қатысты. Талқылау барысында студенттер Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының және көлеңкелі экономикаға қарсы іс-қимыл бағдарламасымен танысып, «Қазақстан-2050» Стратегиясының мақсаттарына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ымырасыз күрес арқылы ғана қол жеткізу мүмкін болады деген қорытындыға келді.
Қатысушыларға бірнеше нақты сұрақтар мен мәселелер қойылды:
1. Сыбайлас жемқорлықтың себептері қандай?
2. «Нөлдік төзімділік» түсінігін тарқату
3. Сыбайлас жемқорлықсыз мемлекет қандай болар еді?
4. «Қақы» және «құқық» ұғымдарына анықтама беріңіз.
7 Адам-азаматтың, оқушы – жасөспірімнің негізгі адамдық құқықтарын көрсету.
Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының бағдарламасы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" сыбайлас жемқорлықты ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп-қатер қатарына қояды және мемлекет пен қоғамды осы келеңсіз құбылыспен күресте күш-жігерді біріктіруге бағыттайды.
Стратегия міндеттері:
- мемлекеттік қызмет саласындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл;
- қоғамдық бақылау институтын енгізу;
- квазимемлекеттік және жекеше сектордағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл;
- соттар мен құқық қорғау органдарында сыбайлас жемқорлықтың алдын алу;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің деңгейін қалыптастыру;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
Стратегияның мақсаты мен міндеттері "Қазақстан-2050" Стратегиясының мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған, "Нұр Отан" партиясының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі бағдарламасының ережелерін, сондай-ақ басқа да қоғамдық бірлестіктердің ұсыныстары мен пікірлерін ескереді.
Қазақстанның осы маңызды мәселе бойынша қағидаттық ұстанымын білдіретін еліміздің басты стратегиялық құжаты мемлекеттің алдағы жылдардағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатының негізі болып табылады.
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттік басқарудың тиімділігін, елдің инвестициялық тартымдылығын төмендететіні, әлеуметтік-экономикалық қарыштап дамуды тежейтіні баршаға мәлім.
Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бастап сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімді, әлемдік стандарттарға сай институттары мен тетіктерін құру бағытымен мақсатты және кезең-кезеңмен жүріп келеді.
Елімізде қазіргі заманғы сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама қолданылуда, оның негізі "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" және "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" заңдар болып табылады, бірқатар бағдарламалық құжаттар іске асырылуда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы функцияларды іске асыратын уәкілетті орган құрылды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет саласындағы халықаралық ынтымақтастық белсенді жүзеге асырылуда.
Шенеуніктердің азаматтармен тікелей байланыстарын қысқартатын және сыбайлас жемқорлық көріністері үшін жағдайларды барынша азайтатын мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласын дамыту мен мемлекеттік аппараттың жұмысын ақпараттандыру жөнінде кешенді шаралар қабылданды.
Қазақстанға әлемнің неғұрлым бәсекеге қабілетті 50 елінің қатарына кіруге мүмкіндік берген азаматтардың өмір сүру деңгейін арттыру, ұлттық экономиканың өсуі, бизнесті жүргізу жағдайларын, халықтың құқықтық сауаттылығы мен әлеуметтік белсенділігін жақсарту, электрондық үкіметті енгізу жөніндегі қолданылып жатқан шаралар да заңға бағыну мәдениетін және жүріс-тұрыстың жалпы қабылданған сыбайлас жемқорлыққа қарсы модельдерін қалыптастыру үшін алғышарттар жасайды.
Бұл орайда қазіргі кезеңде мемлекеттің сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияны (бұдан әрі – Стратегия немесе Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегия) айқындайтын жаңа бағдарламалық құжатын қабылдау қажеттігі болып тұр.
Мұндай құжатта сыбайлас жемқорлық деңгейін түбегейлі қысқартуға, мемлекет пен қоғам өмірінің түрлі салаларында оны тудыратын себептер мен жағдайларды жоюға қабілетті превентивтік сипаттағы кешенді шараларға жетекші рөл берілуі тиіс. Яғни, басты назар сыбайлас жемқорлықтың салдарларымен күреске емес, оның алғышарттарын жоюға аударылуы тиіс.
Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру бизнесті дамыту жолындағы әкімшілік кедергілерді жою, Қазақстанда жұмыс істейтін отандық және шетелдік кәсіпкерлердің құқықтары мен заңды мүдделерін кез келген сыбайлас жемқорлық көріністерінен тиімді қорғау жөніндегі шаралардың басымдығын да көздейді.
Тұтастай алғанда, мұндай Стратегия мемлекет пен қоғамның тыныс-тіршілігінің негізгі салаларын қамтуға, жан-жақты және дәйекті сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар кешенінің әзірленуін және жүзеге асырылуын көздеуге, сөйтіп, мемлекеттік биліктің барлық деңгейлерінде, сондай-ақ, жекеше секторда сыбайлас жемқорлықты барынша азайтуды қамтамасыз етуге, қазақстандық азаматтардың осы әлеуметтік зұлымдыққа төзімсіз көзқарасын қалыптастыруға тиіс.
Бұл ретте Стратегия айқындайтын базалық бағыттар түпкілікті болуы мүмкін емес. Олар жекелеген іс-шаралардың орындалуына байланысты және сыбайлас жемқорлық құбылысына, оның себептеріне, сыбайлас жемқорлық жүріс-тұрысты ынталандыруға терең талдаудың нәтижелерін, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласындағы істердің жай-күйін байсалды және объективті бағалауды ескере отырып түзетілуге тиіс.
Түйінді бағыттар, негізгі тәсілдер және басым шаралар
Мемлекеттік қызмет саласындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл
Қоғамдық бақылау институтын енгізу
Квазимемлекеттік және жекеше сектордағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл
Сот және құқық қорғау органдарындағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алу
Қоғамда парасаттылық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет жүйесін қалыптастыру
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты дамыту
2.1.Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы оң үрдістер
Қазақстандық мемлекет дамуының алдыңғы кезеңдерінде жалпы мойындалған нәтижелерге қол жеткізілді, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ісінде айқын оң үрдістер байқалды, оларды күшейту және дамыту ел дамуының қазіргі заманғы кезеңіңде осы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияны табысты іске асырудың кепілі болады.
Қазақстан ТМД елдерінің арасында алғашқылардың бірі болып осы келеңсіз құбылыспен күрестің мақсатын, міндеттерін, негізгі қағидаттары мен тетіктерін айқындаған "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" Заңды қабылдады.
2001 жылдан бастап Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі мемлекеттік бағдарламалар іске асырылуда, олардың шеңберінде сыбайлас жемқорлық көріністері пайда болуының себептері мен жағдайларын жою жөніндегі нақты шаралар қабылдануда.
1999 жылдан бастап қолданылған "Мемлекеттік қызмет туралы" Заң және Мемлекет басшысы 2005 жылы бекіткен Мемлекеттік қызметшілердің ар-намыс кодексі Қазақстанда есеп берушілік, ашықтық және меритократия қағидаттарында құрылған кәсіби мемлекеттік аппаратты қалыптастыруға негізі болды.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласында реттеуші және құқық қорғау функцияларын біріктіретін мемлекеттік орган құрылды. Ол сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастыруға және іске асыруға ғана емес, сонымен қатар ол сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мәселелерінде мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметін үйлестіруге де арналған. Бұдан басқа, оның қызметі сыбайлас жемқорлық қылмыстарды анықтауға, жолын кесуге, ашуға және тергеп-тексеруге бағытталған.
Бұл ретте алдын алу-профилактикалық қызмет жаңа құрылған орган үшін басымды болып табылады.
Жаза бұлтартпастылығы қағидаты табысты іске асырылуда. Сыбайлас жемқорлық іс-әрекеттерін жасағаны үшін әшкереленген шенеуніктер атқарып отырған қызметтері мен шендеріне қарамастан, заңның барынша қатаңдығы бойынша жауапты болады.
Қылмыстық-құқықтық саясат сыбайлас жемқорлық қылмыстарды жасағаны үшін лауазымды адамдардың қатаң жауапкершілігін қамтамасыз етеді.
Сыбайлас жемқорлық қылмыстары үшін қатал жауапкершілік қажеттілігі Қазақстан Республикасының 2010 жылдан 2020 жылға дейінгі кезеңге арналған құқықтық саясат тұжырымдамасында көзделген.
Осындай қағидаттық тәсіл жаңа Қылмыстық кодексте іске асырылған. Мәселен, сыбайлас жемқорлық қылмыс жасалған кезде шартты түрде соттауға тыйым салынады, мемлекеттік қызметте қызмет атқару құқығына өмір бойы тыйым салу енгізілді, ал сыбайлас жемқорлық қылмысын алғаш рет жасаған адамдар іс жүзінде өкінуіне байланысты қылмыстық жауапкершіліктен тек сот арқылы босатылады.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама қылмыстық жолмен алынған мүлікті тәркілеу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл үшін басшылардың дербес жауапкершілігі жөніндегі нормалармен толықтырылды. Онда "мүдделер қақтығысы" деген маңызды ұғым бекітілген.
Азаматтардың сыбайлас жемқорлық фактілері туралы кедергісіз ақпарат алуы, оның ішінде мемлекеттік органдардың сенім телефондары мен веб-сайттары арқылы кедергісіз ақпарат алуы үшін жағдайлар жасалды.
Мемлекеттік сатып алуларды автоматтандыру деңгейі артуда, бұл бәсекеге қабілетті ортаның қалыптасуына, бюджет қаражатының ашық және тиімді игерілуіне ықпал етеді.
Экономиканың мемлекеттік емес секторында кәсіпкерлік қызметті жүргізу, жұмысқа орналасу және халықты жұмыспен қамтамасыз ету үшін қолайлы жағдайлар жасалды.
Тұтастай алғанда, аталған шаралардың қабылдануы Қазақстанға сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет деңгейі бойынша Орталық Азия өңірінде де, ТМД елдері арасында да көшбасшы орындардың бірін алуға мүмкіндік берді.
Көлеңкелі экономика – қоғам азаматтары арасындағы қолданыстағы мемлекеттік заңдар мен әлеуметтік ережелерді айналып өтіп, стихиялы түрде дамитын экономикалық қатынастар. Бұл бизнестің кірісі жасырын және салық салынатын экономикалық қызмет болып табылмайды. Шын мәнінде, мемлекеттік органдардан түсетін кірісті жасыруға немесе салық төлеуден жалтаруға әкелетін кез келген бизнесті көлеңкелі экономикалық қызмет деп санауға болады.
Қазақстандағы көлеңкелі экономиканың себептері
Көлеңкелі экономиканың пайда болу себептері елдің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейіне тікелей байланысты. Оларды үш негізгі топқа бөлуге болады:
- институционалдық
- әлеуметтік-мәдени.
- Экономикалық
Көлеңкелі экономиканың экономикалық себептері
- түрлі секторлардың біркелкі дамымауы, инфляция, айырбас бағамдарының күрт ауытқулары және т.б.
- мемлекеттің осы құбылыстарды реттей алмауы және кәсіпкерліктің жұмыс істеуі үшін қолайлы жағдай жасай алмауы.
- Дағдарыс кезеңінде нарық шаруашылығының тепе-теңдігі бұзылған жағдайда, көлеңкелі экономика өзінің дамуы үшін қосымша түрткіге ие болады.
Сонымен қатар, ағымдағы теңгерімсіздік мынадай себептер бойынша көлеңкелі секторды дамытудың алғышарттарын құрайды:
1) шамадан тыс тәуелділік еңбек ресурстары мен капиталдың өндіруші өнеркәсіпте көп шоғырлануы сияқты теріс салдарларға алып келеді, алайда, еңбек ресурстарына деген сұраныс шектеулі, бұл жұмыссыздықтың өсуіне алып келеді;
2) Қазақстан негізінен төмен немесе орташа қосымша құнның (қосылған құн тізбектеріндегі төменгі шегі) тауашасын қамтиды;
3) Қазақстанның өндірістік секторы жергілікті қамтудың салыстырмалы аз деңгейіне ие. Мысалы, болат өндірісінің үлкен көлеміне қарамастан, ел болаттың үлкен көлемін Ресейден импортқа алып келеді (арнайы болат, аспаптық болат және басқалары). Ұлттық компаниялар мен тау-кен өндіруші компаниялар сатып алатын тауарлар мен қызметтердің де көпшілігі импортталады. Осылайша біз әртараптандыру мүмкіндігін тарылтамыз;
4) Қазақстан дәстүрлі түрде аграрлық ел болып табылады, өйткені халықтың 45 % ауылдық жерлерде тұрады. Оның ауқымды аумақтары ауыл шаруашылығы секторын дамыту үшін үлкен әлеует береді. Алайда аталған әлеует толығымен іске қосылмаған.
Табыстың салыстырмалы төмен деңгейі халықтың бір бөлігін қосымша табыс көзін формалды емес секторда іздеуге мәжбүрлейді (тұрғын үйді жалға беру, жеке тасымал, базарларда сауда жасау, тұрғын үйді және тұрмыстық техниканы жөндеу, үйде қызмет көрсету және басқалар).
Талқылауға «Сыбайлас жемқорлықсыз мемлекет қандай болар еді?» деген сұрақ қойылды.
Пікірталас семинарына қатысушылар еліміздегі сыбайлас жемқорлық мәселесін белсенді түрде талқылады, Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясымен танысты, «көлеңкелі экономика», «нөлдік төзімділік» ұғымдарымен танысты.
Сыбайлас жемқорлық туралы әркім не білуі керек?
- Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес» Заңында мемлекеттiк мiндеттердi атқаратын адамдардың, сондай-ақ соларға теңестiрiлген адамдардың лауазымдық өкiлеттiгiн және соған байланысты мүмкiндiктерiн пайдалана отырып не мүлiктiк пайда алу үшiн олардың өз өкiлеттiктерiн өзгеше пайдалануы, жеке өзi немесе делдалдар арқылы заңда көзделмеген мүлiктiк игiлiктер мен артықшылықтар алуы, сол сияқты бұл адамдарға жеке және заңды тұлғалардың аталған игiлiктер мен артықшылықтарды құқыққа қарсы беруi арқылы оларды сатып алуы сыбайлас жемқорлық деп ұғынылады.
- Пара беру ҚАУІПТІ, өйткені Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері мемлекеттік қызметшілерді, сондай-ақ азаматтарды сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға итермелеу фактілері туралы құқық қорғау органдарына хабарлауға міндеттейді;
- Егер сізден пара БОПСАЛАҒАН болса, дереу құқық қорғау органдарына хабарлаңыз;
- МАҢЫЗДЫ! Пара алу фактісін құқық қорғау органдары анықтаған жағдайда, бопсалаушының талаптарын орындап, пара беру фактісін құзырлы органдарға жарияламай, пара алушымен бірге СІЗ де қылмыстық жауапкершілікке тартылуыңыз мүмкін;
- Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде пара алғаны үшін де, пара бергені үшін де, медиация жасағаны үшін де ұзақ мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған;
- Егер пара делдал арқылы берілсе, онда ол да пара беруге қатысқаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылады.
- Пара алушыларға қолданылатын жазалар:
- Параның 50-ден 80 еселенген мөлшеріне дейін айыппұл
- 15 жылға дейін бас бостандығынан айыру (саралау белгілеріне байланысты)
Пара берушілерге қолданылатын жазалар:
- Параның 20-дан 50 еселенген мөлшеріне дейін айыппұл
- 15 жылға дейін бас бостандығынан айыру (біліктілік белгілеріне байланысты)
Делдалдарға айыппұл:
- Параның 10-нан 20 еселенген мөлшеріне дейін айыппұл
- 6 жылға дейін бас бостандығынан айыру (саралау белгілеріне байланысты)
Пара материалдық құндылықтар, оның ішінде ақша, зергерлік бұйымдар, тұрмыстық және басқа да техника, жылжымайтын мүлік болуы мүмкін.
Әрбір азамат сыбайлас жемқорлық мемлекетіміздің экономикалық және саяси дамуы үшін маңызды мәселе екенін есте ұстауы қажет.
«Әкімшілік құқық бұзушылыққа мүлдем төзбеушілік»
«Мемлекет тәртіпсіздікке мүлдем төзбеушілік қағидатын ұстануы керек», – делінген ҚР Президентінің «Қазақстан – 2050» Стратегиясы» атты Жолдауында.
Дамыған қоғам бәрінде тәртіп пен тәртіптен басталады: жайлы кіреберіс, ұқыпты аула, таза көше және мейірімді жүз. Мемлекет басшысы: «Біз ең кішкентай құқық бұзушылықтарға, бұзақылыққа, мәдениетсіздікке шыдамауымыз керек, өйткені бұл қоғамдық тыныштықты бұзып, өмір сүру сапасын төмендетеді», - деді. Ұсақ құқық бұзушылықтарға төзбеушілік ахуалы қоғамдық қауіпсіздікті нығайту мен қылмыспен күрестегі маңызды қадам болып табылады».
Мүлдем төзбеушілік - бұл азаматтардың теріс реакциясы немесе ең кішкентай құқық бұзушылықтарға да шыдамауы. Бұл ұсақ бұзақылық және қоқыс тастау болуы мүмкін, өйткені бұл қоғамдық тыныштықты бұзады. Тәртіпсіздік пен рұқсат беру сезімі аса ауыр құқық бұзушылықтар жасауға негіз жасайды.
Мысалы, бұзақылық сияқты ұсақ құқық бұзушылықты алайық. Әкімшілік кодекске сәйкес, ұсақ бұзақылыққа қоғамдық орындарда әдепсіз сөздер айту, жеке тұлғаларды қорлау, тұрғын үй-жайларды қорлау, жалпы аумақтарды, саябақтарды, скверлерді ластау, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды белгіленбеген орындарға тастау және басқа да осыған ұқсас әрекеттер жатады. қоғамдық тәртіпті және жеке тұлғалардың тыныштығын бұзып, басқаларға сыйламаушылық білдіру.
Белгілі бір жағдайларда жеңіл қылмыс ретінде қарастырылады, бірақ егер ол ерекше батылдықпен немесе ерекше цинизммен жасалса, онда ол Қылмыстық кодексте көзделген «бұзақылық» санатына жатады. Егер әкімшілік құқық бұзушылық үшін айыппұл немесе 15 тәулікке дейін әкімшілік қамаққа алу көзделген болса, қылмыстық әрекет үшін - 1 жылға дейін бас бостандығынан айыру.
Қоғамдық орындарда алкогольдік ішімдіктерді ішу, темекі шегу, қоқыс тастау, тәртіпсіздік және басқа да ұсақ құқық бұзушылықтар статистикалық көрсеткіштер бойынша өсуде.
Әкімшілік кодексте қандай құқық бұзушылықтар «ұсақ бұзақылық» ұғымына жататынын анықтайды. Қылмыскерді жауапқа тарту үшін бір фактінің өзі жеткілікті. Бұл шара жасалған құқық бұзушылықтың ауырлығына байланысты болады. Тұлға алғаш рет әкімшілік жауапкершілікке тартылған кезде олар ескерту немесе ең төменгі айыппұлмен шектелуі мүмкін, алайда бір жыл ішінде қайталап құқық бұзушылық жасаған жағдайда неғұрлым қатаң жаза қарастырылады - әкімшілік қамаққа алу 15 күн.
Мемлекеттің жалпы мақсаты – ұсақ қылмыстардың алдын алу, халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру, құқық бұзушылықтың алдын алуға азаматтардың қатысуын қамтамасыз ету, әрбір азаматты құқық бұзушылықты тоқтатуға шақыру.
Әрбір азамат өз көзінше құқықбұзушылыққа бей-жай қарамай, дер кезінде әрекет жасап, ескерту жасап, полицияға хабарласа білуі керек. Бірлескен күш-жігер арқылы ғана қоғамымызда тәртіпті қамтамасыз ете аламыз.
27 октября 2021 года учителем истории Атеевой Ж.Т. в 11 "Г", 11 "Д" классах проведён дискуссионный практикум "Основы общественного порядка"
Целью данного мероприятия является:
• Формирование осознания учащимися, отсутствия прав без обязанностей и обязанностей без прав;
• развитие познавательной деятельности у учащихся;
• формирование правовой культуры и правового сознания детей.
• провести беседу со старшеклассниками о проблеме противодействия коррупции и методов её предупреждения;
• воспитывать правовое сознание и повысить правовую культуру учащихся;
• выработать активную гражданскую позицию
В мероприятии приняли участие учащиеся 9-11 классов. В ходе дискуссии, учащиеся ознакомились с программой Антикоррупционной стратегии Республики Казахстан на 2015-2025 годы и противодействию теневой экономике, пришли к выводу о том, что достижение целей Стратегии «Казахстан-2050» возможно только бескомпромиссной борьбой с коррупцией.
Перед участниками были поставлены несколько конкретных вопросов- проблем:
1. Каковы причины появления коррупции?
2. Раскройте понятие «Нулевая терпимость»
3. Каким будет государство без коррупции?
4. Определиться с понятиями “право” и “права”.
7 Выделить основные права человека-гражданина, учащегося - подростка.
Программа Антикоррупционной стратегии Республики Казахстан на 2015 –2025 годы
Стратегия «Казахстан-2050»: Новый политический курс состоявшегося государства» возводит коррупцию в ранг прямой угрозы национальной безопасности и нацеливает государство и общество на объединение усилий в борьбе с этим негативным явлением.
3.2. Задачи Стратегии:
- противодействие коррупции в сфере государственной службы;
- внедрение института общественного контроля;
- противодействие коррупции в государственном и частном секторе;
- предупреждение коррупции в судах и правоохранительных органах;
- формирование уровня антикоррупционной культуры;
- развитие международного сотрудничества по вопросам противодействия коррупции.
Цель и задачи Стратегии направлены на достижение целей Стратегии «Казахстан-2050», учитывают положения программы Партии «Hұp Отан» по противодействию коррупции на 2015-2025 годы, а также предложения и мнения других общественных объединений.
Главный стратегический документ нашей страны, отражающий принципиальную позицию Казахстана по этому важному вопросу, служит основой антикоррупционной политики государства в предстоящие годы.
Общеизвестно, что коррупция ведет к снижению эффективности государственного управления, инвестиционной привлекательности страны, сдерживает поступательное социально-экономическое развитие.
Казахстан с первых дней государственной независимости целенаправленно и поэтапно следует курсу на создание эффективных, соответствующих мировым стандартам, институтов и механизмов противодействия коррупции.
В нашей стране действует современное антикоррупционное законодательство, основой которого являются законы «О борьбе с коррупцией» и «О государственной службе», реализуется ряд программных документов, образован специальный уполномоченный орган, комплексно реализующий функции в сфере государственной службы и противодействия коррупции, активно осуществляется международное сотрудничество в сфере антикоррупционной деятельности.
Приняты комплексные меры по развитию сферы государственных услуг и информатизации работы государственного аппарата, сокращающие прямые контакты чиновников с гражданами и минимизирующие условия для коррупционных явлений.
Предпринимаемые меры по повышению уровня жизни граждан, росту национальной экономики, улучшению условий ведения бизнеса, правовой грамотности и социальной активности населения, внедрению электронного правительства, позволившие Казахстану войти в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира, также создают предпосылки для формирования культуры законопослушания и общепринятых антикоррупционных моделей поведения.
В этой связи на данном этапе есть необходимость принятия нового программного документа государства, определяющего стратегию противодействия коррупции (далее - Стратегия или Антикоррупционная стратегия).
В таком документе ведущая роль должна отводиться комплексным мерам превентивного характера, способным коренным образом сократить уровень коррупции, искоренить причины и условия, ее порождающие в разных сферах жизни государства и общества. То есть акцент должен быть сделан на устранение предпосылок коррупции, а не на борьбу с ее последствиями.
Повышение конкурентоспособности национальной экономики предполагает также приоритетность мер по устранению административных барьеров на пути развития бизнеса, эффективную защиту прав и законных интересов отечественных и иностранных предпринимателей, работающих в Казахстане, от любых коррупционных проявлений.
В целом такая Стратегия должна охватывать основные сферы жизнедеятельности государства и общества, предусматривать разработку и осуществление комплекса разносторонних и последовательных антикоррупционных мер и, тем самым, обеспечить максимальное снижение коррупции на всех уровнях государственной власти, а также в частном секторе, сформировать нетерпимое отношение казахстанских граждан к этому социальному злу.
При этом определяемые Стратегией базовые направления не могут быть раз и навсегда данными. Они должны корректироваться по мере выполнения отдельных мероприятий и с учетом результатов глубокого анализа явления коррупции, ее причин, мотивации коррупционного поведения, серьезной и объективной оценки состояния дел в сфере борьбы с коррупцией.
Ключевые направления, основные подходы и приоритетные меры:
- Противодействие коррупции в сфере государственной службы
- Внедрение института общественного контроля
- Противодействие коррупции в государственном и частном секторе
- Предупреждение коррупции в судебных и правоохранительных органах
- Формирование уровня антикоррупционной культуры
- Развитие международного сотрудничества по вопросам противодействия коррупции
2.1. Положительные тенденции в сфере противодействия коррупции
На предыдущих этапах развития казахстанского государства были достигнуты общепризнанные результаты, наметились очевидные положительные тенденции в деле противодействия коррупции, усиление и развитие которых станет залогом успешной реализации настоящей Антикоррупционной стратегии на современном этапе развития страны.
Казахстан одним из первых в СНГ принял Закон «О борьбе с коррупцией», определивший цели, задачи, основные принципы и механизмы борьбы с этим негативным явлением.
Начиная с 2001 года реализуются государственные программы по борьбе с коррупцией, в рамках которых принимаются конкретные меры по устранению причин и условий возникновения коррупционных проявлений.
Действующий с 1999 года Закон «О государственной службе» и утвержденный Главой государства в 2005 году Кодекс чести государственных служащих создали основу для формирования в Казахстане профессионального государственного аппарата, построенного на принципах подотчетности, прозрачности и меритократии.
Создан специальный государственный орган, объединяющий в себе регуляторные и правоохранительные функции в сфере государственной службы и противодействия коррупции. Он призван не только регулировать вопросы организации и прохождения государственной службы и мониторинга чистоты государственного аппарата, но и наделен функцией предупреждения и профилактики коррупции, а также уголовного преследования лиц, совершивших коррупционные преступления.
При этом предупредительно-профилактическая деятельность является приоритетной для вновь созданного органа.
Успешно реализуется принцип неотвратимости наказания. Чиновники, уличенные в совершении коррупционных деяний, невзирая на занимаемые должности и ранги, несут ответственность по всей строгости закона.
Уголовно-правовая политика обеспечивает жесткую ответственность должностных лиц за совершение ими коррупционных преступлений.
Необходимость суровой ответственности за коррупционные преступления предусмотрена Концепцией правовой политики Республики Казахстан на период с 2010 до 2020 года.
Такой принципиальный подход реализован в новом Уголовном кодексе. Так, на лиц, совершивших коррупционные преступления, не будет распространяться срок давности, установлен запрет на условное осуждение, введен пожизненный запрет на право занимать должности на государственной службе.
Антикоррупционное законодательство дополнено нормами по конфискации имущества, добытого преступным путем, персональной ответственности руководителей за противодействие коррупции.
Созданы условия для беспрепятственного информирования гражданами о фактах коррупции, в том числе за счет телефонов доверия и веб-сайтов государственных органов.
Повышается уровень автоматизации государственных закупок, что способствует формированию конкурентной среды, прозрачному и эффективному освоению бюджетных средств.
В негосударственном секторе экономики созданы благоприятные условия для ведения предпринимательской деятельности, трудоустройства и обеспечения занятости населения.
В целом принятие названных мер позволило Казахстану по уровню антикоррупционной деятельности занять одну из лидирующих позиций как в центрально-азиатском регионе, так и среди стран СНГ.
Теневая экономика — это экономические взаимоотношения граждан общества, развивающиеся стихийно, в обход существующих государственных законов и общественных правил. Доходы этого предпринимательства скрываются и не является налогооблагаемой экономической деятельностью. По сути, любое предпринимательство, результатом которого является сокрытие доходов от государственных органов, или уклонение от уплаты налогов, может считаться теневой экономической деятельностью.
Причины теневой экономики в Казахстане.
Причины возникновения теневой экономики непосредственно связаны с уровнем социально-экономического развития страны. Их можно разделить на три основные группы:
1.Институциональные
2.Социально-культурные
3.Экономические
Экономические причины теневой экономики.
1. Неравномерное развитие различных секторов, инфляция, резкие колебания обменных курсов и т.п.
2. Государство не может регулировать эти явления и создавать благоприятные условия для функционирования предпринимательства.
3. В периоды кризисов, когда нарушается равновесие рыночного хозяйства, теневая экономика получает дополнительный толчок для своего развития.
Вместе с тем, текущий дисбаланс создает предпосылки для развития теневого сектора по следующим причинам:
1) чрезмерная зависимость приводит к таким негативным последствиям, как высокая концентрация трудовых ресурсов и капитала в добывающей промышленности, однако спрос на трудовые ресурсы ограничен, что ведет к росту безработицы;
2) Казахстан в основном охватывает нишу низкой или средней добавочной стоимости (низких переделов в цепочке добавленной стоимости);
3) производственный сектор Казахстана имеет сравнительно небольшой уровень местного содержания. Например, несмотря на большие объемы производства стали, страна импортирует большие объемы стали из России (специальные стали, инструментальные стали и т.д.). Большинство товаров и услуг, приобретаемых национальными компаниями и горнодобывающими компаниями, также импортируются. Тем самым, мы сужаем возможности диверсификации;
4) Казахстан традиционно является аграрной страной, так как 45 % населения проживает в сельской местности. Его обширные территории дают огромный потенциал для развития сельскохозяйственного сектора. Однако этот потенциал не задействован полностью.
Относительно низкий уровень доходов вынуждает часть населения искать дополнительный его источник в неформальном секторе (аренда жилья, частный извоз, торговля на рынках, ремонт жилья и бытовой техники, оказание услуг на дому и т.д.).
Был вынесен на обсуждение вопрос «Каким будет государство без коррупции?»
Участники дискуссионного практикума активно обсуждали проблему коррупции в стране, ознакомились со Антикоррупционной стратегией РК, ознакомились с понятиями «теневая экономика», «нулевая терпимость».
Что каждому нужно знать о коррупции»?
- Согласно Закону Республики Казахстан «О борьбе с коррупцией» под коррупцией понимается не предусмотренное законом принятие лично или через посредников имущественных благ и преимуществ лицами, выполняющими государственные функции, а также лицами, приравненными к ним, с использованием своих должностных полномочий и связанных с ними возможностей либо иное использование ими своих полномочий для получения имущественной выгоды, а равно подкуп данных лиц путем противоправного предоставление им физическими и юридическими лицами указанных благ и преимуществ;
- Давать взятку ОПАСНО, поскольку нормативно-правовыми актами Республики Казахстан на государственных служащих, а также на граждан возложена обязанность уведомлять правоохранительные органы о фактах склонения их к совершению коррупционных правонарушений;
- Если же взятку у вас ВЫМОГАЮТ, незамедлительно сообщите об этом в правоохранительные органы;
- ВАЖНО! Выполнив требования вымогателя и не заявив о факте дачи взятки в компетентные органы, ВЫ можете оказаться привлеченными к уголовной ответственности наряду с взяточником при выявлении факта взятки правоохранительными органами;
- Уголовным кодексом Республики Казахстан предусмотрено лишение свободы на длительный срок, как за получение взятки, так и за дачу взятки и посредничество;
- Если взятка передается через посредника, то он также подлежит уголовной ответственности за пособничество в даче взятки.
Наказания для взяточников:
· Штраф от 50 до 80 - кратной суммы взятки
· До 15 лет лишения свободы (в зависимости от квалифицирующих признаков)
Наказания для взяткодателей:
· Штраф от 20 до 50 - кратной суммы взятки
· До 15 лет лишения свободы (в зависимости от квалифицирующих признаков)
Наказание для посредников:
· Штраф от 10 до 20 - кратной суммы взятки
· До 6 лет лишения свободы (в зависимости от квалифицирующих признаков)
Взяткой могут быть материальные ценности, в том числе деньги, ювелирные изделия, бытовая и иная техника, недвижимость.
Каждому гражданину необходимо помнить о том, что коррупция представляет собой существенную проблему для экономического и политического развития нашего государства.
«Нулевая терпимость к административным правонарушениям»
«Государство должно следовать принципу нулевой терпимости к беспорядку» - сказано в послании президента Казахстана «Стратегия «Казахстан - 2050».
Развитое общество начинается с дисциплины и порядка во всем: комфортного подъезда, аккуратного двора, чистых улиц и приветливых лиц. Глава государства подчеркнул: «Мы не должны мириться даже с самыми малыми правонарушениями, хулиганством, бескультурьем, поскольку это нарушает общественный покой, снижает качество жизни». Атмосфера нетерпимости к мелким правонарушениям – важный шаг в укреплении общественной безопасности, борьбе с преступностью».
Нулевая терпимость - это отрицательная реакция граждан или нежелание мириться даже с самыми мелкими правонарушениями. Это может быть и мелкое хулиганство, и выброс мусора, поскольку это нарушает общественный покой. Ощущение беспорядка и вседозволенности создает почву для совершения более серьезных правонарушений.
Например, возьмем такое мелкое правонарушение, как хулиганство. Мелкое хулиганство, согласно административному кодексу, подразумевает нецензурную брань в общественных местах, оскорбительное приставание к физическим лицам, осквернение жилых помещении, загрязнение мест общего пользования, парков, скверов, в том числе выброс коммунальных отходов в неустановленных местах, и другие подобные действия, выражающие неуважение к окружающим, нарушающие общественный порядок и спокойствие физических лиц.
При определенных случаях оно идет как мелкое правонарушение, но если оно совершается с особой дерзостью или исключительным цинизмом, то переходит в категорию «хулиганство», что предусмотрено Уголовным кодексом. Если за административное правонарушение был предусмотрен штраф или административный арест на срок до 15 суток, то за уголовное деяние - лишение свободы до 1 года.
Распитие спиртных напитков и курение в общественных местах, выброс мусора, нарушения общественного порядка и другие мелкие правонарушения по статистике неуклонно растут.
Административным кодексом определено, какие правонарушения подпадают под понятие «мелкое хулиганство». Даже один факт - и этого достаточно для привлечения правонарушителя к ответственности. Мера будет зависеть от тяжести совершенного правонарушения. При первичном привлечении лица к административной ответственности могут ограничиться предупреждением или минимальным штрафом, однако, в случае совершения повторного правонарушения в течение года, предусматривается более тяжкая мера наказания - административный арест на срок до 15 суток.
Общей целью государства является предотвращение мелких преступлений, формирование правовой культуры населения, обеспечение участия граждан в профилактике правонарушений, стимулировать каждого гражданина пресекать правонарушения.
Каждому гражданину нужно просто не быть равнодушным, когда на его глазах совершается правонарушение, уметь вовремя среагировать, сделать замечание, вызвать полицию. Только общими усилиями мы сможем обеспечить порядок в нашем обществе.